Trwają szkolenia grupowe oraz indywidualne sesje coachingowe dla uczestników projektu „Kształcimy profesjonalistów – kompleksowy program kształcenia skierowany do studentów, absolwentów oraz studentów niepełnosprawnych Uniwersytetu Gdańskiego”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Mamy nadzieję, że udział w tym Projekcie czy też w innych podobnych projektach realizowanych przez Fundację Grupy Ergo Hestia na rzecz integracji zawodowej osób niepełnosprawnych Integralia przy wsparciu Unii Europejskiej, pozwolą osobom z niepełnosprawnością nie tylko zdobyć i rozwinąć nowe kompetencje, ale także wykorzystać je w praktyce, przez co przyczynią się do zmiany sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy.

Jak wynika bowiem z opracowania badania ewaluacyjnego Pracowni Realizacji Badań Socjologicznych Uniwersytetu Gdańskiego przeprowadzonego na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku, Polska jest jednym z krajów, w których poziom zatrudnienia osób z niepełnosprawnością jest jednym z najniższych w Europie. Jakie zatem działania mogłyby wpłynąć na zmianę takiego stanu rzeczy?

Pracodawcy obawiają się zatrudniać osoby z niepełnosprawnością z uwagi na niestabilne i złożone przepisy prawne dotyczące ich odpowiedzialności i brak wiedzy dotyczącej korzyści wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Z jednej strony Polska jest krajem o stosunkowo dużej liczbie osób niepełnosprawnych (14% ludności kraju – dane pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2002 roku), z drugiej zaś - z niskim wskaźnikiem ich zatrudnienia, wskazującym również na niską aktywność zawodową osób z niepełnosprawnością. W samym województwie pomorskim żyje ponad 300 tysięcy osób z niepełnosprawnością, stanowiących ogromną liczbę potencjalnych pracowników, ale w 2010 roku ich wskaźnik zatrudnienia wynosił jedynie 21%. Jednak sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy, również dzięki udziałowi w Projektach współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, powoli ulega zmianie na lepsze, chociaż wciąż potrzeby w tym zakresie są bardzo duże.

Liczne badania wskazują na fakt, iż osoby posiadające znaczny stopień niepełnosprawności są najmniej aktywne zawodowo spośród wszystkich osób niepełnosprawnych. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele, ale te najczęściej wskazywane w badaniach to syndrom wyuczonej bezradności, bierność czy bariera rentowa. Zdecydowana większość osób niepełnosprawnych (ponad 86%) nie poszukuje pracy z powodu poczucia ograniczeń wynikających ze swojej choroby. Z drugiej strony, na fakt podejmowania przez osoby z niepełnosprawnością wyzwań zawodowych wpływ ma subiektywna ocena swojego stanu zdrowia jako dobrego, wyższe wykształcenie czy wzrost kompetencji oraz poczucie bliskości z innymi ludźmi. W aktywnym poszukiwaniu pracy i późniejszym utrzymaniu zatrudnienia osobom niepełnosprawnym z pewnością pomagają kompleksowe działania rozwijające ich kompetencje zarówno osobiste, jak i społeczne. Badania wskazują również na silną potrzebę stosowania w Projektach współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej i skierowanych do osób z niepełnosprawnością indywidualnego wsparcia Uczestników.

Większość Beneficjentów Projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej jest zadowolona ze swojego w nich udziału, co wydaje się potwierdzać rolę i istotność podejmowania tego typu inicjatyw. 40% osób badanych jako główne korzyści wynikające z udziału w Projektach wskazuje na możliwość nabycia w krótkim czasie nowych umiejętności pomocnych w znalezieniu i zdobyciu zatrudnienia, wzrost poczucia własnej wartości i pewności siebie (ponad 29% odpowiedzi) oraz uświadomienie sobie roli aktywnej postawy w aspekcie poszukiwania pracy. Chociaż Beneficjenci jako najbardziej dla siebie wartościowe elementy Projektów poza szkoleniami wskazali na możliwość nawiązania więzi z pozostałymi ich Uczestnikami, osobami znajdującymi się w podobnej sytuacji (ponad 40% odpowiedzi) i indywidualne wsparcie, zwrócili również uwagę na potrzebę praktycznego wykorzystania wiedzy zdobytej podczas cyklu szkoleń.

W taki model wsparcia wpisuje się Projekt „Kształcimy profesjonalistów – kompleksowy program kształcenia skierowany do studentów, absolwentów oraz studentów niepełnosprawnych Uniwersytetu Gdańskiego”, który oferuje swoim Beneficjentom kompleksowe wsparcie. Rolą takich Projektów jest zwiększenie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych i pomoc w odnalezieniu się na rynku pracy także poprzez rozwój kompetencji (udział w cyklu szkoleń), pracę nad wzrostem samooceny czy wiary we własne możliwości. Uczestnicy Projektu „Kształcimy profesjonalistów” poza wartością szkoleń z ich punktu widzenia kładą również duży nacisk na czynniki takie jak wzrost poczucia własnej wartości czy możliwość indywidualnej pracy z Trenerami Kariery nad pokonywaniem własnych ograniczeń.

Osoby niepełnosprawne, które mogą obawiać się podejmowania zatrudnienia z powodu lęku przez utratą świadczeń socjalnych, uczestniczą w szkoleniach między innymi z zakresu prawa pracy z uwzględnieniem zagadnień dotyczących niepełnosprawnych. Kompleksowe wsparcie w Projekcie „Kształcimy profesjonalistów”, uwzględnia również cykl szkoleń rozwijających kompetencje związane z budowaniem własnego wizerunku, asertywnością, sztuką negocjacji, skutecznym poszukiwaniem pracy, zarządzaniem swoim czasem czy twórczym rozwiązywaniem problemów. Niezmiernie istotne jest też indywidualne wsparcie Trenera Kariery oferowane każdemu Uczestnikowi poprzez coaching połączony z diagnozą potencjału. Pozytywne wyniki indywidualnej pracy nad poczuciem własnej skuteczności czyli wzrost wiary w odniesienie sukcesu i własne możliwości są bowiem jednym z podstawowych warunków decydujących o podejmowaniu prób znalezienia zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne. Dla wielu Uczestników bardzo ważna jest także możliwość odbycia płatnych, trwających 150 godzin staży po zakończeniu udziału w cyklu szkoleń.

Powyższe dane pochodzą z opracowania badania ewaluacyjnego Pracowni Realizacji Badań Socjologicznych Uniwersytetu Gdańskiego przeprowadzonego na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku w okresie od września do listopada 2011 roku pt. „Ocena jakości wsparcia adresowanego do osób niepełnosprawnych oraz w wieku 50 – 64 lata w projektach realizowanych w ramach Działania 6.1 PO KL” autorstwa Marty Abramowicz, Macieja Brosza, Anny Strzałkowskiej, Tomasza Tobisa i Jarosława Załęckiego